Czy istnieje sezonowe obniżenie nastroju? Czy możemy utożsamiać je z depresją? Czy takie jesienno-zimowe chandry wymagają leczenia? Jak poradzić sobie z depresją sezonową?
Sezonowe obniżenie nastroju pojawia się w zamieszkiwanej przez nas szerokości geograficznej wraz z nastaniem jesieni, kiedy dni stają się krótsze i bardziej pochmurne, gdy zwłaszcza w porannych godzinach dnia dociera do naszych oczu niedostateczna ilość światła. Ten niedobór światła słonecznego wpływa na rozregulowywanie się naszego okołodobowego rytmu snu i czuwania. Mózg wydziela wówczas więcej melatoniny, odpowiedzialnej za regulację snu i zmniejsza wydzielanie serotoniny, ułatwiającej nam utrzymanie dobrego nastroju. W związku z powyższym, zaczynamy czuć się bardziej zmęczeni, senni i zaczyna nam brakować energii do podejmowania działań.
Warto pamiętać, że do czynników obiektywnych, tzn. mniejszej ilości światła, należy dołączyć jeszcze czynniki związane z jednostkową podatnością na sezonowe zaburzenia nastroju. Pośród nich należy wymienić m.in.: wrażliwość siatkówki na docierające do niej światło (mniejsza wrażliwość siatkówki oznacza większą podatność na obniżenie nastroju wraz z nastaniem gorszej pogody), stres, płeć (kobiety cierpią z powodu sezonowego obniżenia nastroju 4 razy częściej, niż mężczyźni), a nawet wiek (najbardziej narażone na wystąpienie depresji sezonowej są osoby w wieku 20-40 lat).
Pośród charakterystycznych dla sezonowego obniżenia nastroju objawów znajdują się: uczucie smutku, przewlekłe przemęczenie, obniżona aktywność i niechęć do podejmowania działań, wzmożona senność, zwiększony apetyt, szczególnie związany z większym spożyciem węglowodanów, nadmierna drażliwość, utrata sił witalnych i energii, niechęć do pracy. W konsekwencji depresji sezonowej może pojawić się: nadużywanie alkoholu lub narkotyków, okresowe nadmierne objadanie się, przybieranie na wadze, obniżenie odporności organizmu i związane z tym częste infekcje, problemy z nauką, pracą lub w relacjach interpersonalnych.
Sezonowe obniżenie nastroju zazwyczaj nie wymaga specjalistycznych interwencji psychoterapeutycznych czy psychiatrycznych. Z tym typem obniżenia nastroju możemy próbować radzić sobie samodzielnie, np. poprzez: unikanie sytuacji stresujących, nienakładanie na siebie zbyt wielu obowiązków, dbałość o racjonalną, bogatą w niezbędne witaminy i minerały dietę (zwłaszcza zawierającą magnez i witaminy z grupy B), dbanie o swoje samopoczucie i dobrą kondycję (np. poprzez wykonywanie ćwiczeń fizycznych), utrzymywanie kontaktów towarzyskich, dbanie o dobre relacje z innymi ludźmi. Jeśli jednak czujemy, że samodzielnie nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z jesienno-zimową chandrą zawsze możemy skorzystać z pomocy specjalisty.